音位降阶（Downstep-phonetics）在语音学上是用以表示声调语言中音节与字词之间，其声调里的音位或语音“向下转移”之特性。西非的语言上音位降阶已是广为人所知晓的，但是日语（一种非声调的语言）之"音调重音"现象却也和非洲语言里的音位降阶特性非常类似。音位降阶是对比于一般比较少出现的音位升阶之语音特征。在国际音标里，"音位降阶"的符号是一个上标的向下指箭头，不过目前Unicode尚未支援这种符号，所以我们通常看到别人是用一个上标的感叹号 ! 来替代它。
音位降阶可以出现在有相同音位声调的序列之间。举例来说，当两个中阶的声调出现在一块时，比如在加纳的多威语，第二个调子比起第一个调子来得低些。因此，"向下转移"的特性在下降浮动与声调台阶的语音结构上扮演著很重要的角色。
音位降阶可以发生在低声调的语音省略之时，或者出现在一种浮动声调的型态里，且会随后留下一个比起其它语音来是比较低位准的声调。在班巴拉语里有这样一个例子。在这种语言里，定冠词是以一种浮动的低声调型态来表现。而名词是独立出现，且连接上一个母音，在将一个高声调转成下降声调时语义变化如例所示：[bá] 河流 [bâ] 这条河流。然而，当音位降阶现象出现在两个高声调之间，它会降低接下来的声调，语义变化如例所示：gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè 它不是一条河流 gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè 它不是所指的河流。
日语的"音调重音"也有类似型态特征的出现。大约有80%的日语字汇有一个平滑的上升音调，有些情形也如法语一样，上升音调能够继续出现在接下来没有重音的语法性不变词(质词)上头。不过，一个字词在莫拉之间可以有音调的下降，或者说在不变词之前音调就已经下降了。范例如下：
| gəbà mətʃè mjəmà pjè
do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè | ||
| gəbà mətʃè mjəmà pjè
do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè | ||
| 牡蛎 | 篱笆 | 柿子 |
独立来看字义的变化情形是像这样的，第一个单字为"高—低"音调，而第二及第三个单字为"低—高"音调的同音异义字。然而，当后面接著所谓"主语性"的不变词 ga: 时，结果会造成三个字词其音义均相异。
| gəbà mətʃè mjəmà pjè
do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè | ||
| gəbà mətʃè mjəmà pjè
do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè||gəbà mətʃè mjəmà pjè do̰ bó bwá ʔəmwè siʔ mo̰ tʃʰiʔ mjaʔ nó bè pjì dã̀ũ zṵ gò ʔəθeʔ pé lo̰ do̰ kà gwɛ̀ məlè dà do̰ pjè dà do̰ mjè do̰ pã̀ĩ neʔ mjè do̰ pjè do̰ mjè ʔətʃó gò ɲì ɲà zwà do̰ dədwè tʰã́ sʰã̀ũ bà so̰ lè do̰ ta wã pe ʔəpʰó dã̀ mjè | ||
| 牡蛎 | 篱笆 | 柿子 |
参见[]
- 变调
- 连音
- 音位升阶
- 声调台阶
- 下降浮动
- 浮动声调
- 语音省略
- 摩拉
- 维基百科:音位降阶http://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E9%9F%B3%E4%BD%8D%E9%99%8D%E9%9A%8E&variant=zh-tw